در یک وادی ناهموار در حومه کابل یک تیم متخصص و پژوهشی در امور معادن و کارآموزان افغان برای بررسی و پژوهش روی منابع معدنی، خیمه گاهی را برپا کرده بودند که توسط نگهبانان مسلح محافظت می شد، مدت سه ماه را برای برمه کردن حفره های آزمایشی روی قله های پوشیده از برف، سپری کردند.
رابرت میلر که به تازگی از طرف پنتاگون جهت مشوره دهی برای اینکه چطور منابع طبیعی آن کشور را توسعه دهد، توظیف شده است، گفت: ” ما، مس را تقریبا در هر جا مشاهده کرده ایم. این یافته ها خیلی تشویق کننده میباشد”. مطالعات انجام یافته بیانگر این واقعیت است که یکی از فقیر ترین و جنگ زده ترین کشورهای دنیا، روی منابع هیدروکاربن ها و ذخایر سرشار معدنی ای آرمیده است که ارزش آن می تواند بیشتر از یک تریلیون دالر باشد.
دولت افغانستان و حامیان آن از جمله امریکا روی این دارایی وسیع و دست نخورده شامل؛ نفت، گاز، مس، آهن، طلا و لیتوم که پول و اشتغال عرضه می کند، حساب باز کرده اند. کارشناسات صنایع خاطر نشان ساخته اند که، بیلیون ها دالر هزینه و سال های زیادی را در بر خواهد گرفت تا نیروگاه های برق، خطوط راه آهن و دیگر زیرساخت های ضروری ساخته شود که بتواند تسهیلات استخراج و انتقال منابع و معادن نهفته در دل زمین وعمق کوه های این کشور را فراهم آورد. علاوه بر آن بسیاری از ذخایر معدنی در جنوب و شرق افغانستان واقع است، جایی که شورشیان اسلامگرا خیلی نیرومند اند.
تلاش های اولیه افغانستان برای این که صنعت استخراج مدرن توسعه یابد، به علت تهدید های امنیتی، اشاعه فساد و مشکلاتی که این کشور احتمالاً در استخراج دارایی های معدنی اش به آن مواجه است، مختل شده است.
میلر گفته است که او در باره ظرفیت این کشور شک ندارد:” به نظر من افغانتستان می تواند جایگزین کشور شیلی بزرگترین صادرکننده مس شود. آیا آنها میتوانند یکجا شوند؟ سوال تریلیون دالر در میان است”.
مدیریت ضعیف دولتی می تواند ثروت های معدنی افغانستان را به یک منشاً درگیری بیشتر و سوء استفاده بیشتر، تبدیل کند. یک مثال دیگری از منابع نفرین شده که کشورهای مانند انگولا، کمبودیا و جمهوری دیموکراتیک کانگو را مبتلا ساخته است.
بانک جهانی تخمین میزند که 97 فیصد از اقتصاد افغانستان وابسته به هزینه های نظامی و کمک های بین المللی می باشد. اگرچه امریکا و سایر کمک کنندگان عمده تعهد کرده اند که این کشور را رها نمی کنند، در حالی که؛ آنها از فساد دولتی خسته اند و مشکلات اقتصادی خود شان را نیز دارند، حمایت از افغانستان می تواند بشدت کاهش یابد بعد از آنکه اکثر نیروهای خارجی این کشور را تا آخر سال آینده ترک کنند.
به نظر میرسد که منابع طبیعی افغانستان امیدواری این کشور را برای خود کفایی اش بیان میکند. گزارشی که بر اساس تحقیقات سروی جیولوچی امریکا توسط پنتاگون در سال2010 تهیه شد، معادن و ذخایر نفتی افغانستان را به ارزش تقریباً یک تریلیون دالر امریکایی تثبیت کرده است. مراجع افغان این تخمین را محافظه کارانه خوانده، رقم 3 تریلیون دالر امریکایی را روی آن گذاشتند.
یک توافق 3 بیلیون دالری با یک شرکت چینایی جهت توسعه و استخراج معدن مس در ولایت لوگر در سال 2008 بدست آمد. هچنان مذاکرات با شرکت های سرمایگذار، در هند و کانادا برای استخراج و بهره برداری یکی از وسیع ترین ذخایر سنگ آهن جهان در ولایت بامیان هم اکنون جریان دارد..
وحید الله شهرانی وزیر معادن افغانستان گفته است که بخش های معادن و پترولیم میتواند سالانه مبلغ 1.5 بیلیون دالر امریکایی به عواید دولت وارد کند، 150 هزار شغل ایجاد کند و سالانه 5 بیلیون دالر امریکایی اقتصاد را تا سال 2016 کمک نماید.
میلر گفته است، پروژه های عمده میتواند 10 الی 15 سال را در بر بگیرد تا آماده بهره برداری شوند. افغاندها طی قرن ها مشغول صنعت معدن در مقیاس کوچک بوده اند و این کشور فعالیت های وسیع تجاری نداشته است.
ساخت و ساز عمده در معدن مس عینک آغاز نشده است، این محل خرابه های باستانی بودا و آثار دست ساخت باستانی را دارا میباشد. به باستان شناسان تا آخر سال گذشته فرصت داده شد تا آنچه را که میتوانستند از خطر نابودی نجات دهند.
MCC ( کمپنی چینایی طرف قرارداد جهت استخراج مس عینک لوگر) در تازه ترین گزارش خود گفت است که یکی از دلایل دیگر تعلل اینست که مردم چندین قریه باید نقل مکان کنند.
ماه گذشته دولت ازتکمیل یک باب مسجد، مکاتب و سایر زیرساخت ها برای روستائیان بیجاشده تجلیل کرد. اما ملا شربت احمدزی یکی از بزرگان محل که در راس شورای مشورتی این پروژه قرار دارد، گفته است: ساکنانی که خانه های شانرا سالهای قبل تخلیه کردند، برای کار و زمینی که روی آن خانه بسازند، منتظر اند . فعلاً دیگران نمیخواهند که در این مورد همکاری کنند.
نویسنده: الکساندرا زاویس
منبع: لاسنجلس تایمز مورخ 24 مارچ 2013
برگردان: ابو پارسا